Εξουδετέρωση

Εξουδετέρωση

Τι θα γίνει αν αναμίξουμε ένα δ/μα οξέος με ένα δ/μα βάσεις ;

Θα πραγματοποιηθεί αντίδραση μεταξύ των Η⁺ του οξέος και των ανιόντων ΟΗ^- της βάσεις. ΗΑ αντίδραση αυτή ονομάζεται εξουδετέρωση:  

Η⁺_(aq)   + ΟΗ^-_(aq)  → Η₂Ο_(ℓ)

Τι pH θα έχει ένα δ/μα μετά από την εξουδετέρωση ;

Εξαρτάται :

■     Αν περισσέψει οξύ θα είναι όξινο pH<7.

■     Αν περισσέψει βάση θα είναι βασικό pH>7.

■     Αν δεν περισσέψει ούτε οξύ ούτε βάση το pH=7 και τότε το δ/μα θα είναι ουδέτερο.

Εφαρμογές στις εξουδετέρωσης στην καθημερινή μας ζωή :

1. Η υπερέκκριση γαστρικού υγρού που περιέχει HCℓ (καούρες) χρησιμοποιούμε φαρμακευτικά δισκία που περιέχουν βάσεις  όπως Αℓ(ΟΗ)₃ ,Mg(OH)₂ για να εξουδετερώσουμε ένα μέρος του ΗCℓ.

2. Το τσίμπημα μέλισσας αντιμετωπίζεται με βάση (δ/μαΝΗ₃) γιατί στο κεντρί της διαθέτει όξινο δ/μα.

3.  Το τσίμπημα σφήκας αντιμετωπίζεται με οξύ (πχ ξίδι) γιατί στο κεντρί της διαθέτει βασικό δ/μα.

4. Το pH του εδάφους είναι πολύ σημαντικό για τη γονιμότητά του . Στα εδάφη με pH: 5-6,5 καλλιεργούνται σιτάρι , αμπέλια , φράουλες κα. Ενώ σε βασικά εδάφη καλλιεργούνται τεύτλα.

Ερωτήσεις

1.  Αναμιγνύομε δ/μα ΚΟΗ με δ/μα HCℓ και προσθέτουμε δείκτη μπλε της βρωμοθυμόλης και το τελικό χρώμα είναι κίτρινο. Τι περισσεύει από τα δύο δ/τα;

2.  Γιατί όταν αισθανόμαστε καούρες στο στομάχι πίνουμε σόδα; Είναι σωστό αυτό; (έρευνα)

3.  Είναι σωστό να προσθέσουμε δ/μα ΝΗ₃ αν μας τσιμπήσει σφήκα ;

4.  Σε τι εδάφη ευδοκιμεί η γαρδένια και η λεμονιά;

5.  Ποια αντίδραση ονομάζεται εξουδετέρωση ;

Βάσεις

Βάσεις  Μ(ΟΗ)_x

Πολλά από τα προϊόντα που χρησιμοποιούμε στην καθημερινή μας ζωή έχουν περιέχουν βάσεις : διάλυμα ΝΗ₃ (αμμωνία) , καθαριστικά για τα τζάμια , αποφρακτικά για τις αποχετεύσεις κα.

Οι βάσεις συμβολίζονται : Μ(ΟΗ)_x  Υδροξείδια του Μετάλλου.

Γνωστές βάσεις είναι :

ΝαΟΗ : υδροξείδιο του Νατρίου ή καυστικό Νάτριο.

ΚΟΗ   : υδροξείδιο του Καλίου ή καυστικό Κάλιο.

Mg(OH)₂: υδροξείδιο του Μαγνησίου.

Cα(OH)₂: υδροξείδιο του Ασβεστίου.

ΝΗ₃: Αμμωνία  κα.

Οι βάσεις έχουν κοινές ιδιότητες που συνιστούν το βασικό χαρακτήρα :

1.     Έχουν καυστική γεύση

2.     Έχουν σαπωνοειδή υφή.

3.     Μεταβάλλουν το χρώμα των δεικτών

πχ. Το μπλε της βρωμοθυμόλης γίνεται ΜΠΛΕ σε βασικό (ή αλκαλικό) δ/μα , ο δείκτης φαινολοφθαλεΐνη γίνεται ροζ.

Ο δείκτης μπλε της βρωμοθυμόλης γίνεται μπλε σε βασικά δ/τα .

  

Υδροξείδιο του Νατρίου ΝαΟΗ              

Ο Arrhenius διαπίστωσε ότι οι κοινές ιδιότητες των βάσεων οφείλονται στο γεγονός ότι αν αυτέ διαλυθούν στο νερό δίνουν ΟΗ^- ανιόντα υδροξειδίου.

πχ

ΝαΟΗ_(s) → Nα⁺_(aq)  + OH^-_(aq)   

Cα(OH)_2(s) → Ca²⁺_(aq) + 2OH^-_(aq)  

NH_3(aq) + H₂O_(ℓ)   → NH₄⁺_(aq) + OH^-_(aq)  

Κλίμακα του pH για βασικά δ/τα.

Στα βασικά δ/τα υπάρχει μεγαλύτερος αριθμός ανιόντα υδροξειδίου (ΟΗ^-) από τον αριθμός των κατιόντων υδρογόνου Η⁺.

αριθμός ΟΗ^- > αριθμό Η⁺   τότε το δ/μα είναι βασικό ή αλκαλικό.

Το pH των βασικών ή αλκαλικών δ/των είναι μεγαλύτερο του 7 σε θερμοκρασία 25⁰C.

pH > 7 βασικά δ/τα

Όσο μεγαλύτερη τιμή έχει το pH ενός δ/τος τόσο πιο βασικό δ/μα είναι αυτό.

Τι γίνεται όταν σ’ ένα βασικό δ/μα προσθέσουμε νερό;

Τότε το pH του πηγαίνει προς το 7 δηλαδή μειώνεται γίνεται λιγότερο βασικό.

Ερωτήσεις

1. Πως ονομάζονται οι βάσεις : ΝΗ₃ , ΚΟΗ , ΝαΟΗ , Αℓ(ΟΗ)₃ , Cα(OH)₂ , Mg(OH)₂. Ποια η συμπεριφορά των παραπάνω βάσεων κατά τη διάλυση τους στο νερό;
2. Τι θα συμβεί αν σ’ ένα δ/μα ΚΟΗ προσθέσουμε μπλε της βρωμοθυμόλης ή φαινολοφθαλεΐνη;
3. Το δ/μα του ΚΟΗ έχει pH=11 και χαρακτηρίζεται ………………. δηλ έχει μεγαλύτερο αριθμό ιόντων …….. από τον αριθμό ιόντων ………. . Αν σε αυτό το δ/μα προσθέσουμε νερό τότε το pH του θα …………….. .
4. Ποιες είναι οι κοινές ιδιότητες των βάσεων; Που οφείλονται αυτές οι ιδιότητες με βάση τον Arrhenius;